Mimaride Oran ve Proporsiyon Kavramları Üzerine

Bruno Taut, pro-portio kavramlarından yola çıkarak mimarideki güzel bir taksimatın ölçülerin
imtizacı ve ahengi’ olabileceğini ifade etmiş. Teknik bir mükemmelliğin çok daha ötesinde
sayılabilecek bu durum ancak yüksek bir estetik ve sanat anlayışının arayışı ile ortaya çıkar.
Benim de neredeyse bütün hayatıma yön verecek kuvvetteki kavramlardan biridir:
Proporsiyon/Oran/Ölçülülük ve hatta eski dilde muvazene olarak tarif edilen “Denge” …
Bütün olan bir araya geldiği parçalar içerisinde ne kadar dengede ise, bu arayışı ruhunun
derinliklerinde yaşayanlar içinde o denli uyarıcıdır. Bunun da diğer pek çok şey gibi bir fark
etme kabiliyeti olduğu kanaatindeyim; çünkü aksi ile meydana gelmiş bütünler içerisinde insanı
incelediğimizde iç huzurdan, iyi bir tesirden, ilhamdan uzaktır ancak farkında değildir.
İyiyi fark edebilmek için bazen kötüyü tanımak ve bilmek, kötüyü fark edebilmek içinse bir
defaya mahsus iyi ile karşılaşmak yeterlidir. Yine de nedenini anlamadığımız bir duygu çöker
bazen. Bir şey ruhumuza fena halde iyi gelirken başka bir şey sonsuz rahatsız edebilir. İşte fark
etsek de etmesek de peşinden gittiğimizde bize iyiyi de kötüyü de öğretecek biz iz yakalamışız
demektir, bu iz estetik kaygının ürünüdür ve estetik, iyi ve güzel olan sanat eserindeki uyumun
anlam yükünü taşır. Estetik, proporsiyon ile mümkündür ve sanat eserini diğerlerinden ayırır.